ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Η αναιμική συμμετοχή των ελληνικών εξαγωγών στο ΑΕΠ της χώρας δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης ότι το ελληνικό επιχειρείν θυμίζει τον κωπηλάτη που και καθιστός είναι και προς τα πίσω πηγαίνει.
Κουράστηκα να ακούω ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ και όχι ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ, όχι τόσο από τους ξένους με τα οικονομικά δημοσιογράφους αλλά και από ακαδημαϊκούς δασκάλους που στη δύση της καριέρας τους για ευνόητους λόγους εμφανίζονται στα τηλεοπτικά παράθυρα.
Κουράστηκα να ακούω από τους πολιτικούς μας για "προγράμματα ανάπτυξης’’ της ελληνικής οικονομίας που ούτε χρονικά προσδιορισμένα είναι αλλά ούτε και ποσοτικοποιημένα. Μην τους κακίζετε. Δεν είναι ούτε κακοί ούτε μισέλληνες. Ανίκανοι είναι.
Κουράστηκα ακόμα να ακούω για τη γραφειοκρατία, τη διαφθορά και την αδιαφάνεια που ταλανίζει την οικονομία μας και κατ’ επέκταση την ποιότητα της ζωής μας.
Δεν άκουσα, όμως, ποτέ γιατί τα τρία αυτά καρκινώματα ΔΕΝ μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Αλήθεια, είναι κανείς που να αγνοεί ότι:
1) Στη νεότερη επιχειρηματική μας ιστορία κυριάρχησαν δύο γενιές επιχειρηματιών:
- Η γενιά των ΔΑΣΜΟΣΥΝΤΗΡΗΤΩΝ (βλέπε περίοδο προ της εισόδου μας στην ένωση) και
- Η γενιά των ΕΠΙΔΟΤΟΦΙΛΙΚΩΝ (βλέπε περίοδο μετά την είσοδό μας στην ένωση).
Τι προέκυψε τελικά από τις δύο αυτές γενιές; Από τη μεν πρώτη μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που τελικά έκλεισαν, αφού πρώτα τις βαφτίσαμε προβληματικές, και από τη δε δεύτερη, πλούσιοι επιχειρηματίες με κλινικά νεκρές επιχειρήσεις.
2) Τα εξαγωγικά κίνητρα των επιχειρήσεών μας συνεχίζουν να είναι (ευτυχώς υπάρχουν ελάχιστες εξαιρέσεις) re-active και όχι pro-active που σε απλά μη οικονομικά σημαίνει ότι οι ξένοι εισάγουν ό,τι εισάγουν από μας και όχι ό,τι εμείς εξάγουμε σ’ αυτούς.
3) Οι έννοιες ‘’ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΜΑΡΚΕΤΙΓΚ’’ και στελέχη ‘’ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΑ’’ αντιμετωπίζονται με απαράδεκτη ελαφρότητα, και τέλος ότι
4) Οι επιχειρηματίες μας, στην πλειοψηφία τους, για να καλύψουν την ανικανότητά τους στο πεδίο της μικρο-ανταγωνιστικότητας, δαιμονοποιούν ασύστολα τη μακρο-ανταγωνιστικότητα με το να ζητούν τα πάντα από το κράτος.
ΟΧΙ, δεν χρειαζόμαστε άλλες διαπιστώσεις. Όλα αυτά είναι γνωστά και χιλιοειπωμένα.
Τότε, πού είναι το πρόβλημα;
Επειδή την απάντηση δεν μας την έδωσαν οι κατά καιρούς ασκούντες την οικονομική πολιτική, καιρός είναι να δούμε τη ρίζα του κακού και να βρούμε τη λύση.
ΤΑ ΑΙΤΙΑ
Είμαστε ένας λαός έξυπνος και δημιουργικός, όχι όμως και καινοτόμος
Λέμε πολλά, κάνουμε λίγα και ξεχνούμε τα πάντα.
Ως λαός βρισκόμαστε στο μέσον του δίπολου των πολιτισμικών διαστάσεων, άρα και ευέλικτος στην προσαρμογή σε ξένες κουλτούρες, που όμως δεν το εκμεταλλευόμαστε.
Όλα αυτά γιατί;
Απλούστατα:
Γιατί ως λαός ανήκουμε στην κατηγορία των χωρών ‘’ΠΟΛΥΔΡΑΣΤΗΡΙΑΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ’’ (Multi-active), δηλαδή:
Είμαστε
- πολυχρονικοί (κάνουμε πολλά αλλά συγχρόνως και τίποτα)
- με χαλαρή σχέση με το χρόνο (το λεγόμενο time-management μας προκαλεί θυμηδία)
- με προσανατολισμό στο παρόν
- με δέος στην ιεραρχία
- χωρίς δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και μηχανισμούς καταλόγισης ευθυνών
- με ροπή στο ‘’δίκαιο και άδικο’’ και όχι το ‘’συμφέρον ή μη συμφέρον’’
- με εξάρτηση από το συναίσθημα και όχι τη λογική
- με σύγχυση μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής
- με ροπή στην αναζήτηση δικαιολογιών και μετατόπισης ευθυνών
- με φαταλιστική προδιάθεση κοκ.
Το ερώτημα είναι. Μπορούν λαοί όπως εμείς, οι μεσογειακοί, οι λατινοαμερικάνοι κ.α. να ανταγωνιστούν τους λαούς ‘’ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ’’ (βορειοευρωπαίους και αμερικάνους) (Linear-active) που:
→ σχεδιάζουν το μέλλον μεθοδικά
→ είναι ορθολογιστές και αυστηροί με τον εαυτό τους
→ είναι μονοχρονικοί
→ αντιμετωπίζουν τα πάντα με ψυχρή λογική
→ αδιαφορούν για το δίκαιο και επικεντρώνονται στο συμφέρον
→ λειτουργούν με αυστηρά χρονοδιαγράμματα
→ σέβονται τους νόμους
→ δεν συγχέουν την προσωπική ζωή με το επάγγελμα
→ αναγνωρίζουν μόνο τα επιστημονικά δεδομένα και απεχθάνονται τη γραφειοκρατία κά.
ΣΙΓΟΥΡΑ ΟΧΙ.
ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΟ
ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΥΧΑΙΟ
Το γράφημα που ακολουθεί, η εκπόνηση του οποίου ανήκει στον ερευνητή Richard Lewis, και ανατρέχει στην προ της κρίσης περίοδο, αποδεικνύει περίτρανα ότι στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον οι λαοί της ‘’ΠΟΛΥΔΡΑΣΤΗΡΙΑΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ’’ έχουν δυσκολίες να ανταποκριθούν στις απαντήσεις της αγοράς.
Εγκλωβίζονται σε εσωστρέφεια και δίνουν βήμα σε καιροσκόπους πολιτικούς
των οποίων ο ορίζοντας εξαντλείται με την κατάληψη της εξουσίας για ίδιο
όφελος.
|
Είναι τυχαίο, νομίζετε, ότι στο γράφημα οι εντός του πλαισίου χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Μάλτα και Κύπρος) ερωτοτροπούν με τα μνημόνια;
Είναι τυχαίο, ότι οι καθ’ όλα πλούσιες χώρες της Λ. Αμερικής κακοδαιμονούνται οικονομικά και κοινωνικά;
Ή μήπως είναι τυχαίο, ότι οι χώρες της πολυδραστήριας κουλτούρας λειτουργούν χωρίς πρόγραμμα, διαφεντεύονται από ψευτο-συνδικαλιστικές οργανώσεις, παραπλανούνται από τυχοδιώκτες και εξαντλούνται στο να καταριούνται τους ‘’σαρκοφάγους’’ δανειστές τους;
Όχι, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Όσο καθυστερούμε την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών μας πηγών και κυρίως του πνευματικού μας κεφαλαίου, τόσο περισσότερο θα βουλιάζουμε στο φαύλο κύκλο των λεγόμενων μνημονίων.
Αλήθεια, μήπως, ήλθε η ώρα οι ‘’επαρχιακού διαμετρήματος’’ πολιτικοί και τα νεποτιστικά μορφώματα, στελέχη του κράτους να αντικατασταθούν με νέους στα μυαλά και την ηλικία τεχνοκράτες σε όλα τα επίπεδα;
Εγώ νομίζω, ναι.
Γιατί μόνο αυτά θα μπορέσουν να αναδείξουν τα προσόντα της φυλής μας και να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
ΡΙΣΚΟ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ, η γκρίζα ζώνη του ελληνικού επιχειρείν.
Αν στους αδύναμους κρίκους που σχετίζονται με την πολυχρονική κουλτούρα που ανήκουμε προσθέσουμε και στη διάσταση της κουλτούρας που ακούει στο όνομα ‘’ΑΠΟΦΥΓΗ/ΑΝΟΧΗ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ’’, θα κατανοήσουμε πλήρως γιατί είμαστε όμηροι της εσωστρέφειας, της γραφειοκρατίας, της δανειακής εξάρτησης και της ανεργίας.
Πράγματι, όπως απέδειξαν οι έρευνες του ολλανδού ανθρωπολόγου G. HOFSTEDE, από το 1968 μέχρι σήμερα, επί συνόλου 74 χωρών, η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση ως προς την αποφυγή της αβεβαιότητας. Αυτό θα πει ότι για τον έλληνα επιχειρηματία:
- το διαφορετικό είναι επικίνδυνο
- η αβεβαιότητα ισοδυναμεί με απειλή και
- η επιφυλακτικότητα απέναντι στους νέους είναι ισχυρή.
Τα στοιχεία αυτά ερμηνεύουν αβίαστα:
1. γιατί το ελληνικό επιχειρείν:
- κατατρώγεται από συντηρισμό, όπου συντηρητισμός = η απέχθεια του μέλλοντος.
- υποφέρει από καινοτομική απραξία
- απεχθάνεται την έρευνα και
- κυριαρχείται από παλαιάς τεχνολογίας μυαλά.
και
2. γιατί η ελληνική διοίκηση:
- παράγει άχρηστους νόμους, διάτρητους από παράθυρα.
- τιμωρεί τα προικισμένα άτομα της νέας γενιάς με το να τα καταδικάζει σε μετανάστευση και
- διαθέτει πανίσχυρο μηχανισμό συγκάλυψης της διαφθοράς.
Ας δούμε τώρα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των λαών που οι επιχειρηματίες τους διαθέτουν ανοχή στην αβεβαιότητα, αυτής δηλαδή που καλούμεθα να ανταγωνιστούμε. Γι’ αυτούς:
- Το διαφορετικό είναι ενδιαφέρον
- Η αβεβαιότητα είναι πρόκληση
- Οι νόμοι πρέπει να είναι οι ελάχιστοι δυνατοί
- Η καινοτομία είναι σκοπός Ζωής και
- Οι νέοι είναι η ελπίδα της.
Κατόπιν αυτών, το χάσμα που χωρίζει τους επιχειρηματίες με ανοχή ή αποφυγή της αβεβαιότητας ερμηνεύει αβίαστα γιατί ο επιχειρηματικός μας κόσμος:
√ Αναζητά ακατάπαυστα νομοθετικές ρυθμίσεις και διασφαλίσεις.
√ Απεχθάνεται τη γραφειοκρατία. Δεν κάνει όμως τίποτα για να την πολεμήσει.
√ Δαιμονοποιεί τη διαφθορά, αλλά την ανέχεται, ίσως και να την χαιρετίζει.
√ Ρέπει στο να επενδύει σε ακίνητα λόγω της αβεβαιότητας που τον διακατέχει.
Για cash-flow, ουδείς λόγος.
√ Είναι συγκεντρωτικός και πλαισιώνεται από συνεργάτες ‘’χαμηλής τεχνολογίας’’.
√ Δεν τον φοβίζει το ρίσκο, απλούστατα γιατί αυτό, σ’ αντίθεση με την αβεβαιότητα, ασφαλίζεται.
|
Η ΛΥΣΗ
Επειδή ‘’όποιος ξέρει τους άλλους, έχει γνώση, όποιος όμως ξέρει τον εαυτό του, έχει σοφία’’ (Λάο Τσε), το κείμενο αυτό στοχεύει στην κατανόηση των δυνατών και των αδύνατών μας σημείων, ώστε η οικονομική μας πολιτική να ξεφύγει:
√ Από τα σύνδρομα των επιδοτήσεων και τις γενικότητες.
√ Από τη φορολογική πολιτική που οδηγεί στη διαφθορά και πάνω από όλα
√ Να δώσει το βήμα στους νέους μας επιστήμονες με κίνητρα την επί δ/ετία όχι την επιδότηση αλλά
- Τη δωρεάν στέγαση
- Την απαλλαγή από κάθε μορφής επιβάρυνση (ΙΚΑ, ασφάλεια κλπ.)
Ήλθε η ώρα για την τρίτη γενιά επιχειρηματιών, των καινοτόμων, άλλωστε οι δύο προηγούμενες αποδείχτηκαν ανίκανες.
|
Ξέρω, έγινα δυσνόητος με σαφήνεια. Μήπως όμως ήλθε η ώρα των κοινωνιολόγων; Ή ακόμα καλύτερα, μήπως ήλθε η ώρα να θυμηθούμε τα λόγια του Λιβανέζου ποιητή ΧΑΛΙΛ ΓΚΙΜΠΡΑΝ;
Τη χώρα να λυπάστε αν:
- Φορά ένδυμα που δεν ύφανε.
- Τρώει ψωμί όχι από τη σοδειά της.
- Έχει αλεπού για πολιτικό, απατεώνα για φιλόσοφο και τους σοφούς της βουβούς.
|
About Author: Δρ. Ιωάννης Κριτσωτάκις
|
|
 |
Ο
Δρ. Ιωάννης Κριτσωτάκις είναι Διδάκτωρ Εμπορικών Επιστημών, τέως CEO
του ΟΠΕ και Εμπειρογνώμονας του Διεθνούς Κέντρου Εμπορίου (ITC) στο
πεδίο των εμπορικών Εκθέσεων. Διαθέτει πλούσιο συγγραφικό έργο και έχει
25ετή διδακτική εμπειρία στο χώρο του marketing και των πωλήσεων
|
