Διδάγματα απ΄το έργο του Γιώργου Ζογγoλόπουλου, του ανθρώπου που έβαλε τη σφραγίδα του στο Brand δύο πόλεων
Του Δημήτρη X. Γκαρτζονίκα
Ψάχνοντας για το Γιώργο Ζογγολόπουλο ανακάλυψα τον άνθρωπο που ΣΦΡΑΓΙΣΕ όχι μόνο την Θεσσαλονίκη με το έργο του «Ομπρέλες» αλλά και την ίδια την Αθήνα ως ο αρχιτέκτονας της Ομόνοιας με το «Σιντριβάνι του Ζογγολόπουλου» που κατασκευάστηκε το 1958.
Η άποψη του «στοίχειωσε» την εικόνα του κέντρου της Αθήνας . Πολλοί από εμάς όταν θέλουμε δύο πλάνα από την πόλη, δίνουμε ένα από την Ακρόπολη και το δεύτερο πλάνο στην Ομόνοια με εικόνα της σε ασπρόμαυρο και τα αυτοκίνητα γύρω της..
Ο γλύπτης, ο ζωγράφος, ο αυτοδίδακτος αρχιτέκτονας, ο φιλόσοφος, ο κοσμοπολίτης όπως ανέφερε ο αρχιτέκτονας Χρήστος Παπούλιας. Γεννημένος στις αρχές του 20ου αιώνα έκανε μεν τη ρήξη με την ΠΑΡΑΔΟΣΗ, φέρει μέσα του την κυτταρική μνήμη όλων εκείνων που απορρίφθηκαν : ΜΕΤΡΟ, ΑΡΜΟΝΙΑ, ΡΥΘΜΟ , ΕΥΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΗΘΟΣ!
Τι είναι ο καλλιτέχνης;
“Ο καλλιτέχνης δεν ήρθε σε αυτή τη ζωή για να πετύχει. Ήρθε για να καεί, για να μάθει, για να μιλήσει ως ανταποκριτής της φωτιάς. Ο καλλιτέχνης είναι ένα φύλλο χαρτί που πέφτει στη φωτιά, καίγεται, αλλά ζει η λευκότητά του αιώνια!».
Τι μας διδάσκει η τέχνη για την νέα ΤΕΧΝΗ των social media των Business;
Διαβάζοντας το κείμενο του αρθρογράφου στο Art Noise, στεκόμαστε στο «ο Ζογγολόπουλος είναι σύγχρονος καλλιτέχνης όχι γιατί μονάχα προσαρμόζεται στις επιταγές μιας νέας εποχής, όχι γιατί μελέτησε ή κι ακόμα χώνεψε τα διδάγματα του Picasso, του Brancusi ή ακόμα πιο σύγχρονων δασκάλων, μα γιατί εγκαταλείποντας κάθε προκατασκευασμένη λύση και κάθε φορμαλιστικά δοσμένο πρόβλημα εκ των προτέρων , πήρε το βασικό ρίσκο να συμμετάσχει κριτικά στην εποχή του»”
Και ο προβληματισμός που μας δημιουργείται από αυτό είναι: Υπάρχει φόρμα για τα νεοεμφανιζόμενα Social Media ή μιλάμε εκτός των άλλων και για ένα ΝΕΟ ΔΙΑΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟ ΕΙΔΟΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ με την χρήση κειμένων φωτογραφιών & βίντεο ;
Σε άλλο σημείο του αρθρογράφου σκεκόμαστε στο ... “Να αναπνέει ένα έργο».. Κάθε φορά που έρχομαι σε επαφή με το έργο του Γιώργου Ζογγολόπουλου, μου έρχεται στον νου σαν mantra αυτή η φράση που μου είπε κάποτε με έμφαση σε μια συνέντευξη. Η αφορμή ήταν το γνωστό γλυπτό “Κυκλαδικό” που είχε πρωτοπαρουσιάσει στην Bernier.
“ Ένας κύκλος ζωής που σπάει για να απελευθερωθεί η ψυχή που φεύγει προς τον ουρανό” είχε προσθέσει.. Κι ότι οι σωλήνες μπορεί να ειδωθούν και ως πουλιά.. Αλλά και οι γνωστές ομπρέλες του στην πόλη… προς τον Ουρανό δεν μας κάνουν να στραφούμε;
Ποιά ποίηση υπηρετούσαν εντέλει τα έργα του λιτού και σοφού αυτού ανθρώπου; Τι τα χαρακτηρίζει; Η χαρά της ζωής, η προσωποποίηση του μέτρου, της ισορροπίας, της φυσικότητας κι ενός λυρισμού, αυτά είναι που μας έδωσαν τελικά αυτό το τόσο καλά συγκερασμένο έργο του Ζογγολόπουλου, όπως το χαρακτήριζε ο Restany, ο διάσημος animateur του μοντερνισμού.
Κι εδώ μας γενιέται το ερώτημα "Οι Τέχνες , το Socializing & οι Ιδέες πρέπει να μπερδεύονται στον κοινό σκοπό μέσα στα business social media του σήμερα;.
Ο παρακάτω διάλογος είναι αποκαλυπτικός:
“ Ποιος σας επηρέασε στη ζωή σας περισσότερο; Υπάρχει κάποιος άνθρωπος;
«Οι φίλοι μου, οι παρέες μου. Για μένα οι παρέες είναι το παν για τη ζωή ενός ανθρώπου. Τι άλλο να κάνεις από το να γίνεις ζωγράφος ή καλλιτέχνης αν η παρέα σου ήταν όπως η δική μου. Ο Πικιώνης, ο Μητσάκης, ο Ρουσόπουλος, ο Κόντογλου, ο Παπαλουκάς: αυτοί ήταν η παρέα μου, αυτοί οι επιρροές μου! Εγώ βέβαια ήμουν πιο νέος, αλλά τους βοηθούσα στα πάντα. Τον Πικιώνη τον βοήθησα πολύ να γίνει καθηγητής. Τελειοποιούσα τα σχέδιά του. Σιγά - σιγά μπήκα στη δουλειά μαζί τους και με τον καιρό αναγνώρισαν τις ικανότητές μου και έτσι δούλεψα 15 χρόνια σχεδιάζοντας σχολικά κτίρια. Έχω και 11 δικά μου σχέδια που δημοσίευσα κάποτε».
Σπουδάσατε αρχιτεκτονική;
«Όχι, όχι. Αλλά συμμετείχα σε διαγωνισμούς. Σχεδίαζα εγώ και με κάλυπταν οι φίλοι με τις υπογραφές τους. Τα σχέδια ήταν δικά μου!».
Πώς γίνεται τώρα αυτό: να κάνει κάποιος τον αρχιτέκτονα χωρίς να είναι;
«Ήμουν αρχιτέκτονας. Απλώς δεν είχα τυπική απόδειξη του τι ήμουν. Πολλοί χάνονται επειδή δεν έχουν τα τυπικά προσόντα. Εγώ σε αυτό φάνηκα πολύ τυχερός! Πολέμησα όμως γι' αυτό.”
Εμείς πιστεύουμε ότι δεν χρειάζονται τα Social Media την αμεσότητα του Ζογγολόπουλου, τη φιλική τρυφερή χειρονομία και τη ζυγισμένη λιτότητα αλλά τη φρεσκάδα και το παράξενο είδος νεανικότητας που χαρακτήριζε τόσο τον ίδιο όσο και το έργο του μέχρι τα 100 του χρόνια!!
Και κλείνουμε με τα λόγια του ίδου του καλλιτέχνη.
«Μερικούς ανθρώπους πρέπει να του τιμάμε για μας, όψι γι αυτούς τους ίδιους. Τιμώντας τέτοιους ανθρώπους τιμάμε τους εαυτούς μας»
Ευχαριστούμε Γιώργο Ζογγολόπουλε για την Έμπνευση!
Πηγές: ίδρυμα Γ. Ζογγολόπουλου – www.zongolopoulos.gr
Εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» - Θανάσης Λάλας (9/3/1997
